Что дает бизнесу освобождение от налогов и проверок?

В своем Послании народу Казахстана Глава государства К. Токаев отметил, что эффективный малый и средний бизнес – это прочная основа развития города и села, которая играет важную роль в социально-экономической и политической жизни страны. Президент уделяет особое внимание поддержке малого и среднего бизнеса, развитие которого с 2020 года будет изменено. С 1 января 2020 года сроком на три года вступил в силу мораторий на проверки, профилактический контроль и надзор с посещением в отношении субъектов малого, в том числе микропредпринимательства. По данным Министерства национальной экономики, действие моратория не распространяется на проверки, направленные на предотвращение или устранение нарушений, которые потенциально несут массовую угрозу жизни и здоровью населения, окружающей среде, законности и общественному порядку, также прямую или непосредственную угрозу конституционному строю и национальной безопасности. В таких случаях проверки будут проводиться на основании решения первого руководителя органа контроля и надзора. Кроме того, проверки могут проводиться, если их инициировал сам предприниматель в отношении собственной деятельности, а также по основаниям, предусмотренным Уголовно-процессуальным кодексом.  Стоит отметить, что мораторий не касается прокурорских, таможенных, встречных налоговых проверок, некоторых видов тематических проверок, а также проверок недропользователей, профилактического надзора с проведением санитарно-эпидемиологической экспертизы продукции, профилактического контроля и проверок субъектов аккредитации в области оценки соответствия. Указом установлено, что мораторий не действует на проверки и профилактический контроль и надзор с посещением, начатые в 2019 году. Субъекты частного и государственного предпринимательства, относящиеся к категориям   малого и микропредпринимательства, попадают под действие моратория. В ходе своей деятельности субъекты предпринимательства должны соблюдать законодательство страны, права и законные интересы физических и юридических лиц, а  также обеспечивать безопасность и качество товаров, работ, услуг в соответствии с требованиями законодательства РК. Данные обязательства должны соблюдаться субъектами предпринимательства также в период моратория. Наряду с этим, в Послании Главы государства от 2 сентября 2019 года предусматривается освобождение от уплаты налога на доход сроком на три года только налогоплательщиков, применяющих специальные налоговые режимы и признаваемые субъектами микро- или малого предпринимательства.  Налог на доход —  это корпоративный подоходный налог, индивидуальный подоходный налог, единый земельный налог для крестьянских и фермерских хозяйств, а также социальный налог для налогоплательщиков, работающих по упрощенной декларации. Все остальные налоги и платежи будут уплачиваться при возникновении обязательств. Справочно: По законодательству микробизнес – это индивидуальные предприниматели с количеством работников до 15 человек или с годовым доходом до 30 тыс. минимальных расчетных показателей (далее – МРП) (79 530 тыс. тг.), а малый бизнес — это индивидуальные предприниматели и юридические лица с количеством работников до 100 человек и с годовым доходом до 300 тысяч  МРП (795 300 тыс. тг.). Сколько бизнесменов будет освобождено от налогов? По предварительным расчетам, освобождение от уплаты налогов на доходы получат порядка 1,2 млн  налогоплательщиков на сумму более 380 млрд  тг. на трехлетний период. Правительством Казахстана в целях улучшения бизнес-климата в стране на системной основе ведется работа по реформированию действующего законодательства, совершенствованию разрешительной системы, упрощению процедур создания бизнеса, оптимизации государственной контрольно-надзорной деятельности. Так, согласно официальным статистическим данным, за 9 месяцев 2019 года доля МСП в ВВП составила 29,5%, что больше на 0,6% в сравнении с аналогичным периодом 2018 года (январь-сентябрь 2018 года – 28,9%). Кроме того, за январь-июнь 2019 года выпуск продукции субъектами малого и среднего предпринимательства составил 12 662,7 млрд  тг. и увеличился в сравнении с соответствующим периодом 2018 года на 10,8% (январь-июнь 2018 года - 10 638 млрд  тг). Количество зарегистрированных субъектов МСП на 1 декабря 2019 года составило 1,6 млн  единиц, данный показатель выше на 3,1% в сравнении с аналогичным периодом 2018 года, число действующих субъектов возросло на 7,8%, составив при этом 1,3 млн  единиц. Казахстан в ТОП-25 среди 190 стран мира в рейтинге «Doing Business» Рост показателей в официальных статистических данных, а также вхождение Казахстана в ТОП-25 лучших в ведении бизнеса среди 190 стран мира в рейтинге «Doing Business» Всемирного Банка подтверждают действенность принимаемых мер, направленных на создание благоприятных условий для развития бизнеса.  На сегодняшний день Казахстан не только занял 25 место в рейтинге Всемирного Банка, но и вошел в число стран, реализовавших регуляторные реформы в разрезе более трех индикаторов легкости ведения бизнеса в 2017-2018 годах, поднявшись на 11 позиций вверх в период с 2017 года (2017 г. – 36 место, 2018 г. – 28 место). Принимаемые меры позволяют раскрыть предпринимательский потенциал, улучшить рост малого и среднего предпринимательства, что способствует экономическому росту и улучшению благосостояния страны. Достижение страны в рейтинге «Doing Business» свидетельствует об имеющемся потенциале укрепления данной позиции, но и устанавливает задачу по вхождению в ТОП-20 стран с наилучшими условиями для ведения предпринимательства. В связи с этим Правительством в целях улучшения достигнутых результатов проведена работа по разработке 8-го пакета законодательных поправок по вопросам улучшения бизнес-климата в рамках индикаторов рейтинга «Doing Business», принятие которого положительно отразится на развитии бизнеса, привлечет дополнительные инвестиции в страну. Наряду с введением законодательных норм по улучшению бизнеса, в рамках Государственных программ «Дорожная карта бизнеса-2025» и механизма кредитования приоритетных проектов оказывается финансовая поддержка бизнеса. При этом для реализации Программы на ближайшие 4 года выделены бюджетные средства в размере 421 млрд  тг., также установлены целевые индикаторы, соответствующие стратегическому плану развития страны до 2025 года. По итогам реализации Программы ожидается увеличение доли МСБ в ВВП не менее 35%, доведение доли обрабатывающей промышленности в структуре ВВП не менее 13,4%. Пресс-служба Премьер-Министра РК   Қазақстан халқына арнаған Жолдауында Мемлекет басшысы Қ. Тоқаев тиімді шағын және орта бизнес қала мен ауылдың дамуының берік негізі бола алатынын, оның еліміздің әлеуметтік-экономикалық және саяси өмірінде маңызды рөл атқаратынын атап айтқан болатын. Президент шағын және орта бизнесті қолдауға ерекше көңіл бөліп отыр, 2020 жылдан бастап оның дамуы өзгертілді.  2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап үш жыл мерзімге шағын кәсіпкерлік субъектілеріне, оның ішінде микро кәсіпкерлік субъектілеріне барумен тексеруге, профилактикалық бақылауға және қадағалауға жарияланған мораторий күшіне енді.  Ұлттық экономика министрлігінің мәліметінше, мораторий күші тұрғындардың өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, заңнамалық пен қоғамдық тәртіпке қауіп төндіруі мүмкін заң бұзушылықтардың алдын алуға немесе оларды жоюға бағытталған тексерулерге қатысты болмайды. Сонымен қатар конституциялық құрылым мен ұлттық қауіпсіздікке тікелей немесе жанама қауіп төндірген жағдайда күші жүрмейді. Мұндай жағдайларда тексерулер бақылау және қадағалау органының бірінші басшысының шешімінің негізінде жүргізілетін болады.  Сонымен қатар, егер кәсіпкер өз қызметіне қатысты бастамашы болса, сондай-ақ қылмыстық-процессуалдық кодексте қарастырылған негіздер бойынша тексерулер жүргізіле алады.  Мораторий прокурорлық, кедендік, қарсы салық тексерістеріне, салалық тексерістердің кейбір түрлеріне, сондай-ақ жер қойнауларын пайдаланушыларды тексеруге, өнімге санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізумен профилактикалық қадағалауға, сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу субъектілерін профилактикалық бақылау мен тексеруге қатысты болмайтынын айта кеткен жөн.  Жарлықта мораторийдің 2019 жылы кәсіпкерлік субъектісіне барумен басталған профилактикалық бақылау мен қадағалауға және тексеруге қатысты болмайтыны нақтыланған. Шағын және микро кәсіпкерлік санаттарына жататын жекеменшік және мемлекеттік кәсіпкерлік субъектілері мораторий жүргізуге жатады.  Өз жұмысы барысында кәсіпкерлік субъектілері ел заңнамасын, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауы, сондай-ақ ҚР заңнамасына сәйкес тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуі тиіс. Бұл міндеттемелерді кәсіпкерлік субъектілері мораторий кезеңінде де сақтауы керек.  Сонымен қатар Мемлекет басшысының 2019 жылғы 2 қыркүйектегі Жолдауында тек арнайы салық режимдерін қолданатын және микро немесе шағын кәсіпкерлік субъектісі ретінде танылған салық төлеушілерді ғана үш жыл мерзімге табыс салығынан босату қарастырылған.  Табыс салығы — бұл корпоративті табыс салығы, жеке табыс салығы, шаруа қожалықтары мен фермерлік шаруашылықтар үшін бірыңғай жер салығы, сондай-ақ жеңілдетілген декларация бойынша жұмыс істейтін салық төлеушілер үшін әлеуметтік салық. Басқа барлық салықтар мен төлемдер міндеттемелер туындаған жағдайда төленеді.  Анықтама: Заңнама бойынша микробизнес – бұл жұмыскерлер саны 15 адамнан асатын және жылдық табысы 30 мың ең төменгі есептік көрсеткішті (ТЕК) құрайтын (79 530 мың теңге) жеке кәсіпкерлер, ал шағын бизнес — бұл жұмыскерлерінің саны 100 адамға дейін болатын, жылдық табысы 300 мыңға дейінгі АЕК құрайтын (795 300 мың теңге) жеке кәсіпкерлер және заңды тұлғалар.    Қанша бизнесмен салықтан босатылады? Алдын ала есептеулер бойынша, табыс салығын төлеуден 1,2 млн жуық салық төлеуші 380 млрд теңгеден астам сомаға, үш жыл мерзімге босатылады. Қазақстан Үкіметі еліміздегі бизнес ахуалды жақсарту мақсатында қолданыстағы заңнаманы реформалау, рұқсат беру жүйесін жетілдіру, бизнесті құру рәсімдерін жеңілдету, мемлекеттік бақылау-қадағалау қызметін оңтайландыру бойынша жүйелі жұмыстар жүргізіп жатыр. Ресми статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2019 жылдың 9 айында ЖІӨ-дегі ШОК үлесі 29,5%-ды құрады, бұл 2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 0,6%-ға артық (2018 жылғы қаңтар-қыркүйекте – 28,9%). Сонымен қатар 2019 жылдың қаңтар-маусым айларында шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің өнім шығаруы 12 662,7 млрд теңгені құрап, 2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 10,8%-ға артты (2018 жылдың қаңтар-маусым айларында – 10 638 млрд теңге). 2019 жылдың 1 желтоқсанындағы жағдай бойынша тіркелген ШОК субъектілерінің саны 1,6 млн бірлікті құрады, бұл көрсеткіш 2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,1%-ға жоғары, жұмыс істеп тұрған субъектілердің саны 7,8%-ға өсіп, 1,3 млн бірлікті құрады.   Қазақстан «Doing Business» рейтингінде әлемнің 190 елінің арасында ТОП-25 құрамында Ресми статистикалық деректердегі көрсеткіштердің өсуі, сондай-ақ Қазақстанның Дүниежүзілік Банктің «Doing Business» рейтингінде әлемнің 190 елі арасында бизнесті жүргізуде ең үздік Топ-25-ке кіруі бизнесті дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған қабылданатын шаралардың пәрменділігін растайды. Қазіргі таңда Қазақстан Дүниежүзілік банк рейтингінде 25-орынды алып қана қоймай, 2017 жылдан бастап 11 позицияға жоғары көтеріліп, 2017-2018 жылдары бизнесті жүргізу жеңілдігінің үш индикаторы бөлігінде реттеуші реформаларды іске асырған елдердің қатарына енді (2017 ж. – 36-орын, 2018 ж. – 28-орын). Қабылданып жатқан шаралар кәсіпкерлік әлеуетті ашуға, шағын және орта кәсіпкерліктің өсімін жақсартуға мүмкіндік береді, бұл елдің экономикалық өсуі мен әл-ауқатының жақсаруына ықпал етеді. «Doing Business» рейтингіндегі елдің жетістіктері аталған позицияны нығайтудың әлеуетінің бар екенін куәландырады, сонымен қатар кәсіпкерлікті жүргізу үшін ең жақсы шарттары бар ТОП-20 елдің қатарына кіру міндетін белгілейді. Осыған байланысты, Үкімет қол жеткізілген нәтижелерді жақсарту мақсатында «Doing Business» рейтингінің индикаторлары аясында бизнес-ахуалды жақсарту мәселелері бойынша заңнамалық түзетулердің 8-пакетін әзірлеу жұмыстарын жүргізді, оны қабылдау бизнесті дамытуға оң әсер етеді, елімізге қосымша инвестициялар тартады. Бүгінгі таңда «Кейбір заңнамалық актілерге бизнес ахуалды жақсарту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР заңының жобасы 30-дан астам нормативтік-құқықтық актілерге шамамен 200 түзетуді қамтиды. Бизнесті жақсарту жөніндегі заңнамалық нормаларды енгізумен қатар, «Бизнестің жол картасы-2025» мемлекеттік бағдарламасы және басым жобаларды несиелеу тетігі аясында бизнеске қаржылық қолдау көрсетіледі. Бұл ретте Бағдарламаны жүзеге асыру үшін алдағы 4 жылға 421 млрд теңге мөлшерінде бюджет қаражаты бөлінді, сондай-ақ еліміздің 2025 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарына сәйкес келетін нысаналы индикаторлар белгіленген. Бағдарламаны іске асыру қорытындысы бойынша ЖІӨ-дегі ШОБ үлесін кемінде 35%-ға ұлғайту, ЖІӨ құрылымындағы өңдеуші өнеркәсіптің үлесін кемінде 13,4%-ға жеткізу күтілуде.